Interview voor Fileunder.nl
door Jasper Willems
31 Oktober 2013
Op het zonnige terras van Rotown kletst File Under met schilder, beeldend kunstenaar, muzikant en Rotterdammer-in-hart-en-nieren Hidde Van Schie. Crematies, festivals en M. Night Shyalaman-films behoren tot de onderwerpen…tot er pardoes een wesp in het glas wijn van Van Schie belandt. Vier ogen observeren hoe het beestje eventjes vecht voor zijn leven, voordat het met een krachtige opruk zich van de vloeistof onttrekt.
‘Wespen zijn héél sterk’, meent Van Schie, tegenwoordig woonachtig in Brussel. ‘Ik geloof dat je wespen vacuüm kan trekken, – of bijna vacuüm – en dat ze zich binnen drie generaties daar op kunnen aanpassen. Ik heb dat het een keer gelezen.’
Als de hele insectenpopulatie het zou opnemen tegen de mensheid, zouden insecten volgens Hidde zonder twijfel winnen. Al zou een M. Night Shyamalan-verfilming van deze clash volgens hem wel de meest knullige actiescenes opleveren. Potsierlijk slaat Van Schie wild om zich heen, alsof hij wordt geteisterd door een hele zwerm wespen.
Waar de wesp een van de meest gevreesde carnivoren is binnen het insectenrijk, roept Van Schie eerder vergelijkingen op met de geleedpotige duizendpoot. Hij staat algemeen bekend als schilder en beeldend kunstenaar, maar heeft ook een achtergrond in toneel en muziek. Muziek in de breedste zin: ‘Ik zat daarvoor ook in een jongenskoor waar we klassieke muziek zongen, de Matthëus Passion ofzo…maar daarnaast speelde ik in een noisebandje, Acid Punch.’
Even later vertelt hij: ‘Dat clubje waar mijn bandje voornamelijk uit bestond noemde zichzelf de “Downstream Youth”. Ze hadden een hekel aan skaters. Op een gegeven moesten we ergens spelen waar ook The Apers stonden. Tsja, vervolgens kregen ze ruzie. Ik stond daar dan tussen, terwijl ik tegen iedereen netjes ‘hallo’ heb gezegd. Ik vond dat heel ingewikkeld, omdat ik daar onderdeel van uitmaakte. Ik had bij die band op een gegeven moment door dat ik anders met dat soort dogma’s wilde omgaan.’
Nog voordat hij als jong pikkie Use Your Illusion I & II van Guns ‘N Roses op cassette kocht was muziek een belangrijke bron voor Hiddes creatieve geestdrift. Met vrienden luisterde hij onder andere naar Sonic Youth, Prince, Paul Simon, The Smashing Pumpkins en Captain Beefheart. Hidde: ‘Blue Jeans & Moonbeams was mijn favoriete plaat. Toen wilden ze mij Bob Dylan aansporen, maar dat vond ik helemaal niks. Later heb ik wel veel van hem ontdekt. Wat ik mooi vindt aan Bob Dylan, dat hij ooit gezegd heeft dat talent een soort geheim is dat je hebt ten opzichte van andere mensen, het ongrijpbare dat je altijd moet koesteren.’
Dit jaar bracht Van Schie The Mirror & The Razorblade/Dusty Diamond Eyes uit, een in eigen beheer uitgebrachte dubbelaar met persoonlijke, minimalistische luisterliedjes. “Ik wilde in eerste instantie twee platen tegelijkertijd uitbrengen, een “Use Your Illusion” deel 1 en 2. Meestal brengt men slechts een EP’tje uit, zo heel bescheiden, weet je. Maar voor mij moet dat meer zijn dan dat. Ik heb er drie jaar lang aan gewerkt.’
De verpakking van deze dubbel-cd brengt zo zijn eigen illusies met zich mee. Waar het in eerste instantie lijkt alsof de cd een extraatje is van de vinyl, is de verpakking daadwerkelijk een boek met een groot aantal van Hiddes kunstwerken. De keuze om zijn verschillende disciplines samen te brengen in een werk is volgens Van Schie bewust: ‘Mensen vragen steeds aan mij “je doet zóveel verschillende dingen…maar wat doe je nou eigenlijk?”‘
‘Dit album is een antwoord op die vraag.’
Thailand
Het eerste eureka-moment om weer actief muziek te spelen overviel Van Schie tijdens een reis door Thailand. ‘Ik ging daar zes weken naartoe omdat ik mij naar de klote voelde. Ik moest even helemaal ergens anders zijn. Ik wilde per se een reis maken. Op een gegeven moment verbleef ik in een hotel en daar zat ook een café naast. Hier speelde een hele slechte band, een leuke slechte band. Zij nodigden mensen in het publiek uit om op het podium een liedje te spelen. Er waren állerlei gasten, weet je wel, van die Australische surfdudes, het maakte niet uit. Die speelde allemaal gewoon een liedje. Ik dacht toen: ik speel vanaf mijn vijftiende al gitaar, ik zou niet één liedje van een ander kunnen weten wat ik zou kunnen spelen’, vertelt hij geanimeerd.
‘Ik wilde gewoon weten hoe dat voelde, een liedje spelen.’
‘You Mill Miss Me When I Burn’, een weemoedige vuur-met-zwavelhymne die Will Oldham vertolkte onder het pseudoniem The Palace Brothers, was een van de eerste nummers die Van Schie leerde spelen en opnemen. Hidde: ‘Ik was altijd gefascineerd door bepaalde zangers, in de jaren negentig dus met name door Will Oldham. Zo’n onwaarschijnlijke stem, ietwat klungelig. Ik heb hem volgens mij ontdekt via die plaat van Slint, Spiderland, want hij heeft die foto op de hoes gemaakt.’ Hidde herinnert zich het moment dat hij Tom Barmans versie van “You Will Miss Me When I Burn” tijdens Pinkpop 1997 op video opnam.
‘Mijn cover van dat liedje is uiteindelijk op het album terecht gekomen.’
Spiegel en scheermes
De titel The Mirror & The Razorblade ademt pure melancholiek: de spiegel en het scheermes zijn symbolen voor zowel ijdelheid als wanhoop. Hidde bekent dat de meeste muziek op het album is geschreven tijdens een moeilijke periode in zijn leven. ‘Iemand in mijn naaste omgeving kreeg psychische problemen. We wisten echter heel lang niet wat er precies mankeerde. Het was een grimmge, nogal bloederige periode. Ik had echt de drang om iets voor (de desbetreffende persoon te schrijven).’ Van Schie wil weinig details kwijt over hoe het er precies aan toe ging, maar de plotse vertwijfeling in zijn verwoordingen is tekenend.
‘Je hebt zelf de wens om te leven, maar dat gevoel kun je niet opdringen aan een ander. Hoe leg je dat uit? Toen schreef ik het liedje “The Mirror & The Razorblade”. Een spiegel en een scheermes worden ook gebruikt bij het snuiven van coke, dat heeft weer betrekking tot zelfbeeld’, aldus een waakzaam formulerende Van Schie. ‘Tijdens die periode kon ik er moeilijk over praten, dit was een manier om erover te kunnen communiceren. We hebben wel veel gesproken, maar ik vroeg me steeds af hoe ik er daadwerkelijk zelf over dacht.’
Het was tijdens de albumpresentatie ook een zware emotionele beproeving voor Van Schie om “The Mirror & The Razorblade” ten gehore te brengen voor zijn naasten.. ‘Ik was heel zenuwachtig en ik verneukte meteen de intro. Ik verzuchtte: ‘Dit is een – moeilijk – nummer’…en speelde hem opnieuw.’ Die soms intense persoonlijke interactie tussen performer en publiek is voor Hidde een relatief nieuwe gewaarwording. ‘Dat was ook precies wat ik er spannend aan vond. In het verleden heb ik heel veel schildertentoonstellingen gedaan. Dan ben je alleen aanwezig bij de opening en vervolgens zien heel veel mensen je werk. Maar daar krijg je zelf haast niets van mee, dus je hebt vaak geen idee hoe mensen je kunst zelf ervaren. Je voelt daardoor soms een afstand tot je publiek.’, legt Hidde uit.
Dubbele gezichten
Hidde Van Schie koos qua productie een merkwaardige blauwdruk: hij ging met twee producers in zee die geheel andere werkwijzen hanteren. The Mirror & the Razorbladeis geproduceerd door Simon Akkermans (C-Mon & Kypski) bij Kytopia. ‘In twee en een halve dag hebben we alles opgenomen. Ik heb me best wel aan hem overgegeven. Hij zette meteen allerlei effectenbakken aan. Hij zei van “ja het moet niet zo’n standaard singer-songwriterplaat worden”. Hij heeft daar op zijn eigen visie overheen gelegd, ik vond dat het daardoor een heel spannend album is geworden.’ Voor Dusty Diamond Eyes koos Van Schie voor een soberder lo-fi geluid door songmateriaal op te nemen met cassettes. Dit was volgens Hidde het idee van producer/muzikant Rikke Korswagen (Half Way Station).
Hidde benadrukt dat de twee albums niet zozeer een antithese zijn ten opzichte van elkaar, maar meer onderdeel zijn van een algeheel artistiek object. Waarom hij het in dit geval belangrijk vindt zijn beeldende kunst en schilderijen te bundelen met zijn muziek: ‘Het werk dat in het boek staat is ontstaan in een periode waar ik aan de plaat werkte. Het ontstaat tegelijkertijd. Terwijl ik in mijn atelier aan het schilderen ben staat daar een van mijn gitaren, helemaal onder de verf omdat ik er met mijn vieze vingers aan zit. Voor mij ontstaan dingen op een natuurlijke manier gelijktijdig.’
Van Schie verklaart de foto op de voorkant van het boek nader: ‘Ik had een idee voor een gitaar. Ik ben heel lang bezig geweest met een project dat nooit het daglicht heeft gezien, dat heette , “We are one but we’re not the same’ aan de hand van dat liedje van U2. Een nummer dat ik overigens pas begreep toen Johnny Cash het speelde.’
‘Het idee dat coveren is in muziek heel normaal maar in beeldende kunst helemaal niet. Ik had het idee voor een sculptuur waarbij ik een Gibson en een stratocaster aan elkaar las. Dat zijn de twee grote keuzes die je hebt als je jong bent en je eerste gitaar gaat kopen: een Les Paul of een stratocaster. De stratocaster vertegenwoordigt natuurlijk Jimi Hendrix en Kurt Cobain, terwijl een Les Paul datzelfde doet met Frank Zappa en Slash. Toen ik werkte aan die sculptuur was ik juist geïnteresseerd in de vorm. Een elektrische gitaar is natuurlijk niks zonder de technische snufjes, maar die vorm blijft herkenbaar. Toen heb ik dit ding gemaakt: het is eigenlijk een prototype van een gitaar die je aan beide kanten met twee personen tegelijkertijd kan spelen.’
Er liggen vele objecten op de foto verspreid, waaronder een paar blue suede shoes, gewichten, een WC-eend, een boek over Carel Willink en exemplaren van Pink FloydsDark Side of The Moon, Gerry Rafferty’s Baker Street en The Beatles’ Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band. ‘Ik ging thuis op zoek naar alle objecten waar ik er twee van had: een paar schoenen, de boeken, de houten stoelen…daar heb ik er twee van. Oppervlakkig gezien krijg je de illusie dat het helemaal gespiegeld is. Dit is allemaal geënsceneerd, alleen ik ben geshopt en de muur een beetje.’, vertelt Hidde. Een totaalbeeld van het individu met objecten van sentimentele waarde, dat kan Hidde deze foto niet noemen, al hebben sommige objecten wel degelijk persoonlijke waarde. ‘Die gewichten hebben een persoonlijke betekenis omdat ze zijn achtergelaten door een hele goede vriend die bij mij in huis heeft gewoond. Ik hef zelf geen gewichten.’
Hoe zit het met die WC-eend? ‘De WC-eend kon ik niet spiegelen.’, lacht Van Schie. ‘(De foto) kun je wellicht een soort poldervariant van de Sgt. Pepper-hoes noemen.’
Of Use Your Illusion part III? Hidde: ‘Voor mij is het uiteindelijk toch de stratocaster geworden.’